GALERIA AUTORSKA
Lipiec 2024, Ponidzie
Dziki ten bieżący sezon koleopterologiczny. Po jelonkach nie ma już śladu. Pierwsze z nich pojawiły się w tym roku na Ponidziu na początku maja. Obrazu dopełniają czerwcowe obserwacje dyląży i zmorszników czerwonych. Fenologia padła na całego.
3.07.2024
Zaczęło się od tego, że Céline napisała do mnie prośbę o fotografie pewnego pokątnika (Blaps lethifera), ważny gatunek dla entomologów z okolic jeziora Genewa. Wtajemniczeni wiedzą, że czas europejskich pokątników jest policzony i poza izolowanymi (prawdopodobnie, bo poziom poznania jest niewystarczający) stanowiskami naturalnymi (nory zajęczaków) ich los został przesądzony.
Bo wszystko płynie, lecz (nie)wiadomo gdzie…
Odpowiedziałem twierdząco. Przesłałem przy tym linka do http://www.niemiecfotografia.pl/. W rezultacie album zawiera dużo więcej moich fotografii. Kilka z nich poniżej. Publikacja jest wydana wzorcowo. Twarda okładka, papier kredowy, obszerny wstęp, wyczerpujący opis gatunków, wraz z mapką występowania. Co ciekawe, oprócz robaczanych portretów, Autorzy poprosili mnie także o zdjęcia katowickiego Lasu Murckowskiego. Jedno z nich (przedostatnie) ilustruje genewskie stanowiska jelonka rogacza, drugie (ostatnie) tamtejszy las naturalny. Chwalmy więc, co nasze. Pora na albumy, w tym standardzie, STĄD.
Bo wszystko płynie, lecz (nie)wiadomo gdzie…
07.2023, Ponidzie
O lipcu już niemal zapomniałem. Najpierw klasyczna szarpanina początkowourlopowa, czyli zamykanie rozpoczętego, reperowanie obejścia i chaotyczne akcje okołofotograficzne. Potem powrót Piotra z zagranicznych wojaży i dziesięć dni covidowych. Niemiłych a urlopowych. W rezultacie mało było w tym moim lipcu przyrody. Ale teraz zdrowie jest, więc gra i buczy. Sierpień, choć wieje posezonowością robaczaną i zakaprysił pogodowo, też może pozytywnie zaskoczyć. Na to liczę łikendową porą.
Kilka lipcowych zdjęć, gatunków raczej powszechnych, poniżej.
06.07.2023, Ponidzie
Telodontyczne samce jelonka rogacza (Lucanus cervus) to największe europejskie chrząszcze, osiągające według danych literaturowych ponad 8 cm. To ikonograficzny archetyp, z dużym porożem i głową. Są też i takie samce jelonka, które nie inwestują w atrybuty męskości, a ich głowa i poroże stanowią mniejszy udział w ogólnej długości ciała. Ta forma to tzw. amphiodont. Podział ten, jak wiele w nauce, jest sztuczny. Wiele jest form pośrednich pomiędzy Goliatami i Dawidami. Jeśli chodzi o płeć piękną, jej przedstawicielki nie bywają klasyfikowane pod względem morfotypu. Pewnie dlatego, że proporcje ciał samic nie zmieniają się znacząco wraz ze zmianą rozmiaru ciała.
Zgodnie z literaturą przedmiotu, telodonty dominują na północy zasięgu gatunku (w tym w Polsce), zaś małe samce na południu Europy. Tak też to widziałem do niedawna i ja. Tu i tam, szczególnie kilkanaście lat temu. Wszystko jednak płynie… Kiedyś mały samiec jelonka był na Ponidziu rarytasem. Większość z nich stanowiły telodonty, bardzo rzadko poniżej 6 cm, z głową i żuwaczkami przekraczającymi 1/3 całkowitej długości ciała. W tym roku najczęściej widywałem samce o długości ciała 5-6 cm, z niezbyt imponującym porożem. Dużych telodontów (7-8+ cm) było zdecydowanie mniej pod względem liczebności. Przybyło jednak samców poniżej 5 cm. To już nie jeden na kilkanaście samców, na gromadzącym wiele osobników wycieku soku z dębu, lecz kilka. Na pierwszej fotografii taki właśnie mały chłopiec z maleńką, na warunki krajowe, samicą długości ok. 2 cm. Na zdjęciu drugim najmniejszy samiec jelonka, jakiego miałem okazję spotkać (poniżej 2 cm), z południa Europy. Na zdjęciu ostatnim rosły telodont z Ponidzia.
Nie wiadomo jakie są przyczyny zjawiska. Może chodzić o zmiany klimatyczne (od roku 2018 przeważają temperatury znane z południa Europy, sprzyjające krótszemu cyklowi rozwojowemu), rodzaj preferowanego substratu pokarmowego (na Ponidziu, poza dębem, larwy rozwijają się na jesionie), czy dobór naturalny (małe samce są skuteczniejsze w zapładnianiu). Może warto to sprawdzić, bo jelonek wydaje się dobrym gatunkiem, np. jako bioindykator.
8-10 kwietnia 2023, Ponidzie
Wielkanocne łąki Ponidzia obfitują we wczesnowiosenne miłki. W lasach kwitnie kokorycz, pewnie kilku gatunków, anemony i niedobitki sasanek. Co do robali, trafiłem na wywrócony pień dębu z licznymi żerowiskami jelonka rogacza, obecnymi w strefie korzeniowej. Przyroda jednak, względem innych lat, dopiero się budzi.
Tym, czego w lasach i na łąkach naprawdę obecnie sporo, są śmieci. Żeby sfotografować pozbawione ich rozlewiska Mierzawy musiałem się nałazić. Z kolei pokazanie landszaftu black&white w kolorze groziłoby upstrzeniem kadru niebieskimi plamami od-PET-owymi.
Prawdziwym problemem dla przyrody jest pozostawienie takiej butelki w lesie. Prędzej czy później trafia do niej stworzenie, które nie jest w stanie wydostać się i ginie. Zapach rozkładu wabi kolejne ofiary plastiku, padlinożerców i drapieżniki, które podzielają los protagonisty. Półtoralitrowa butelka, którą odnalazłem w jednym z rezerwatów Ponidzia, była wypełniona do połowy ich szczątkami. Należały głównie do chrząszczy z rodzin biegaczowatych, omarlicowatych i kusakowatych. Setki osobników i dziesiątki gatunków… Tylko z rodzaju biegacz (Carabus sp.) naliczyłem ich pięć.
Wiem, wiem. Temat był już wielokrotnie wałkowany. Wciąż jest jednak aktualny, co zmusza do reakcji. Zbliża się Dzień Ziemi. Może do dobry pretekst do usunięcia takich pułapek z pobliskich lasów. Koniecznie w gronie dzieci, bo One są naszą przyszłością.
5.01.2023, Katowice
Tytuł wpisu wskazuje okres, przez który nie aktualizowałem swojego bloga przyrodniczego.
Miejsce to jest dla mnie swoistym pamiętnikiem. Odmierza czas i pasie się złożoną fenologią katowickich i ponidziańskich habitatów. Siedmiomiesięczna dziura w życiorysie może więc niepokoić. Mnie, mniej więcej, od kiedy powstała. Były jednak priorytety…
Nadrobienie czasu przez publikację dwudziestu niemal przypadkowych zdjęć z Ponidzia jest niemożliwe, niemniej potrzebne autorowi do zachowania wrażenia kontinuum i motywacji do utrzymania bloga.
21.05.2022, Ponidzie
Łąki Ponidzia, bogate w sezonowe storczyki, tymczasem nie dopisują owadami. Te ostatnie w terenie naprawdę sporadyczne: mało gatunków, pojedyncze osobniki. W zeszłym tygodniu, z motyli dziennych, poza modraszkiem spotkałem samotnego bielinka…
To się jednak zmieni, bo popadało.
Wyjazd był krótki i limitowany. Zdjęcia, standardowo, spacerowe. Skakun, z winiarskich gipsów, z kwietnia.
18-20.06.2021, Ponidzie
Potrzeba skoku w Natury bok była wielka, a Ona odpłaciła z nawiązką.
23.05.2021, Katowice Kostuchna
Łąka ma tą przewagę nad lasem, że zwierza łatwiej wypatrzyć. Do makro dobra jest ta majowa, bo nie wybujała nazbyt i nie wplątująca się w nogi statywu. Poszedłem więc sobie dzisiaj na tą moją. Tą, która dominuje nad Katowicami. Skład gatunkowy nie zadziwił, ale też nie było załamki w tym bezrobaczanym, surowym klimatycznie i zmiennym pogodowo sezonie. Kilka próbek poniżej. Wyjątek stanowi zdjęcie parki poskrzypek liliowych. Te są z naszego ogródka, z Kasinych leliji. U nas mają się dobrze, bo promujemy żywe. Na ostatniej fotce to, co pozostało z KWK Murcki, czyli krajobraz kulturowy mojej łączki.
15.05.2021
Na kobielatki zawsze można liczyć w sezonie bezrobaczanym. To dotychczas jedyny przedstawiciel rodziny kobielatkowatych (Anthribidae), którego miałem okazję spotkać w lesie.
