GALERIA AUTORSKA
28.03.2017, Katowice
W tych Katowicach, to proszę Państwa, żeby żab doświadczyć, to trzeba dojść.
Kawałek.
No i sobie tak dochodzę.
Od 2013, żeby nie było…
A ta mała… część ciała?
Widywałem Ją wcześniej.
Na trasie.
Co ciekawe, przedwczoraj spotkałem ją w miejscu oddalonym o przynajmniej sto metrów od poprzedniego…
17.03.2017, Katowice
Czarka austriacka (Sarcoscypha austriaca) to gatunek grzyba z rodziny czarkowatych (F: Sarcoscyphaceae). Jej owocniki wyrastają na gałązkach drzew liściastych, preferując wilgotne biotopy. Grzybki te pojawiają się na przełomie zimy i wiosny. Dojrzałe owocniki mogą osiągać nawet 5 cm i więcej. Czasem występują gromadnie. Jest to jeden z pierwszych wiosennych powodów, dla których świadomie mogę opuścić kosmodrom i udać się w teren.
A nieopodal czarek, równie czarujące pszylaszczki (Hepatica nobilis). Teraz już w pełnym rozkwicie. A gdzie indziej, bo w Lesie Murckowskim, kwitnie lepiężnik biały (Petasites albus). Gatunek pospolity w górach, na Śląsku efemeryczny.
Pomimo oczywistych oznak, na wiosnę jeszcze poczekamy. Tymczasem startuje łikend. Prognozy sugerują przejmujące zimno, opady i pełne zachmurzenie…
11.03.2017, Katowice
W Katowicach/Okolicach trochę cieplej niż w Beskidzie, jednak Panienka Wisenka, pomimo anonsów słanych przez portale meteorologiczne, się spóźnia. Tymczasem pierwsze jej oznaki, czyli wczesnowiosenne kwiecie.
20.02.2017, Katowice
Do kompletu zdjęć polskich żerdzianek (Monochamus sp.) brakowało mi samca najpospolitszego krajowego gatunku, mianowicie żerdzianki sosnówki. Choć to gatunek najliczniejszy i o najszerszym zasięgu, dotychczas spotykałem ją w terenie nieczęsto i tylko wyrywne osobniki. Trudne modele, których aktywność skutecznie zniechęcała do podejmowania prób fotograficznych. Tymczasem przedwczoraj zadzwonił kolega z informacją, że wylazł mu samiec tego gatunku z drewna opałowego. Drewno przestało być opałowym, w oczekiwaniu na kolejne osobniki. Może więc mały wąsaty Jaś spotka się ze swoją Małgosią i spełni swój ewolucyjny obowiązek? Tymczasem odpoczywa w piwnicy wśród świeżych sosnowych gałązek, bo ze względu na porę roku nie może trafić do lasu…
W Polsce występują cztery gatunki żerdzianek: sosnówka (Monochamus galloprovincialis), plamista (M. saltuarius), krawiec (M. sartor) i szewc (M. sutor). Żerdzianka sosnówka jest gatunkiem rozwijającym się na sośnie, żerdzianka plamista należy do gatunków stosunkowo rzadko spotykanych i związana jest głównie ze świerkiem. W okolicach Katowic nie należy ona do rzadkości, jednak nigdy nie obserwowałem żerdzianki plamistej w terenie, wszystkie modele uzyskując drogą hodowli i wypuszczając w miejscu pozyskania materiału. Żerdzianki krawiec i szewc najłatwiej spotkać w górach, gdzie w słoneczną pogodę nalatują na ścięte pnie lub wałki, głównie jodłowe (M. sartor) lub świerkowe (M. sutor).
Do niedawna uważano, że w Białowieży występuje jeszcze jeden gatunek żerdzianki, mianowicie Monochamus urussovi, zawleczony do Polski wraz z drewnem z azjatyckich bezdroży Rosji. Według współczesnej systematyki, białowieskie żerdzianki są północną populacją M. sartor, tymczasem wyodrębnioną w randze podgatunku o nazwie Monochamus sartor urussovii (Fischer, 1806).
12.01.2017, Katowice
Przedwczoraj o szóstej rano stężenie PM2,5 osiągnęło w Katowicach 3200% normy, za to PM10 przekroczyło dopuszczalny poziom zaledwie około czternastokrotnie. Nawet wczoraj hałda w Kostuchnie była niemal całkowicie skryta za gęstą mgłą atmosferycznych zawiesin…
Dziś jest dobrze, spadł śnieg i przewiało. Normy podwyższone tylko o 60-100%. Smog przeszedł…
Długość dnia, pogoda i jakość luftu nie sprzyjają leśnym przygodom, więc wciąż powracam do ciepła, lata, wegetacji. Dziś na ważkową modłę. Na przekór, bo z ważkami mi nie po drodze. Uzbrojonym w aparat będąc, spotykam tylko gatunki powszechne…
24.12.2016, Katowice
Bardzo rzadko trafia się fotografowi przyrody takie święto. Święto światła i szadzi. Dwie godziny, w ciągu których ktoś podmienił pobliski szarobury, grudniowy lecz nie zimowy las, na bajkową, lodową krainę…
Ulotna to metamorfoza. Słońce, wiatr i rosnąca temperatura skutecznie zwalczają magię…
09.12.2016, Katowice
Pobudka przed wschodem słońca, powrót do domu po zachodzie, a łikendy krótkie. Brakuje mi światła naturalnego, i… owadzich wycieczek. Bez dwóch zdań. Znalazłem jednak kilka błonkówek. Były tuż tuż. Najbliżej jak się da. Na twardym dysku. Ale… co to za robale?
Złotolitka – prześliczność o wyspecjalizowanym behawiorze. Jakim? Złodziejsko-pasożytniczo-morderczym. Czyli typowym dla przeważającej części błonkówek. Nie jestem pewien do jakiego gatunku złotolitki należy sfotografowany przeze mnie owad, bo jest ich w Polsce kilkadziesiąt. Trzeba mieć owada w łapie (trupa), żeby zdeterminować jego tożsamość na podstawie klucza do oznaczania. Fuj. Jednak powracając do żywych… Zależnie od gatunku, samice złotolitek składają jaja do gniazd różnych innych gatunków błonkówek. Larwy złotolitek pożerają zgromadzone przez matki żywicieli zasoby (pyłki, miody) i/ lub bezpośrednio larwy/ poczwarki matek gatunków żywicielskich.
Trzpiennik olbrzym – w odróżnieniu od poprzedniego gatunku, jego żywot wydaje się poczciwym. Na pierwszy look, trzpiennik to drewnojad, przez leśników uważany za szkodnika technicznego drewna świerkowego. Po głębszym poznaniu jego biologii okazuje się, że jest on grzybożercą, którego larwy stwarzają warunki do wzrostu zjadanych przez nie grzybów, w drążonych przez siebie tunelach, dochodzących nieraz do 40-stu i więcej centymetrów. Drewno niszczy więc przez przypadek 😉 a tunele są swoistymi szklarniami, potrzebnymi do produkcji właściwego dla larw pokarmu. A skąd się bierze niezbędna do zasiewu szklarni grzybnia? O nią zadbała mamuśka. Na zdjęciu jedna z nich. Podczas składania jaj, drewno jest infekowane (via pokładełko) grzybem preferowanym przez larwy trzpiennika.
Oj, oj, oj. Się rozpisałem o dwóch pierwszych, a czas umyka. Więc szybko i na temat, bo nici będą z posta. I dziś i Jutro 🙂
Zgłębiec trzpiennikowy – kat (endopasożyt) poprzednika. Składa jaja w larwach trzpiennika. Na fotografii samica podczas takiego aktu.
Bucz olchowiec – przez Linneusza zaliczony do gąsieniczników, jest jednak drewnojadem.
Priocnemis perturbator – robi spiżarnię dla swoich larw w ciele pająka. Mamcia gromadzi takie (jak na zdjęciu) kaloryczne skarby, z których korzysta malizna (larwy, oczywiście). No i kto tu pięknym, a kto bestią?
5.11.2016, Katowice
O tej porze roku trudno o aktywne owady. Większość już zimuje. Owady mogą przeżyć zimę tylko dzięki wykorzystywaniu rezerw energetycznych, pochodzących głównie z nagromadzonych w okresie prosperity, czyli żerowania, tłuszczy. Na skutek zmian hormonalnych i enzymatycznych, w trakcie snu zimowego obniża się również tempo ich metabolizmu. Większość polskich owadów wchodzi w diapauzę zimową jeszcze zanim nastaną pierwsze mrozy.
No właśnie… W tym i zeszłym tygodniu trochę nam nad ranem przymroziło okoliczne lasy, dlatego wczoraj nie spodziewałem się rewelacji. Wyszedłem w sumie sprawdzić jak wygląda las i czy wszystkie liście już na ziemi. Tym bardziej zaskoczył mnie ruch w świecie skrzydlatych i nieuskrzydlonych sześcionogów. Oprócz owadów na fotografiach, spotkałem sporo muchówek z kilku gatunków, przedstawicieli kilku gatunków biedronek, trochę żuczków leśnych, gąsienic motyli…
Sezon robaczany nie został więc jeszcze zamknięty.
14.10.2016, Katowice
Pięć niedziel później…
Wbrew przeciwnościom losu, wybyłem w las. A dokładniej Las. I to Murckowski. O tej porze roku nie liczyłem na zbyt wiele, więc spotkanie kilku gatunków owadów uważam za drobny sukces. Najwięcej było oczywiście żuczków. Poniżej dokumentacja, w tym zdjęcie gronostaja, którego spotkałem kilka tygodni temu…
31.05.2016, Katowice
Wczoraj, kilka metrów od domu, trafiłem na ciołka (Dorcus parallelipipedus, Linnaeus 1758). Siedział sobie tak malowniczo, więc pomyślałem, że czemu nie?
Ciołek jest przedstawicielem rodziny jelonkowatych (F: Lucanidae), do niedawna objętym w Polsce ochroną prawną. Ostatnie rozporządzenie o gatunkach chronionych zwierząt nie uwzględnia go na liście gatunków chronionych. Szkoda. A dlaczego? Ciołek, choć nie tak trudny do spotkania na przełomie maja i czerwca, jest swoistym bioindykatorem, zwykle zamieszkującym lasy pierwotne. Jest to tzw. gatunek osłonowy > gdzie on, tam i tłumy innych, często rzadszych (chronionych, zagrożonych wyginięciem) saproksylobiontów.
